"Ҳалол очиқдир. Ҳаром ҳам очиқ. Буларнинг орасида эса шубҳали нарсалар бор. Инсонларнинг кўпчилиги буларнинг ҳалол ёки ҳаром эканлигини билмайдилар. Динини ва номусини асрамоқ ниятида буларни ким тарк этса саломатга эришган бўлади. Ҳар қандай бир даражада бу шубҳали ишларга қўл урганлар эса ҳаромга йўл қўйиш хавф билан юзма-юз келадилар. Бу ҳолат худди тақиқлаган минтақа яқинида қўйларини ўтлатган кишининг ҳар вақтда манъ этилган минтақага кириб қолишлик хавфи билна юзма-юз бўлиши сингаридир. Ҳар ҳукмдорнинг бир тақиқ чегараси бор. Аллоҳ таоло таъқиқ чегараси эса ҳаромлардир". (Бухорий, Муслим) Мазҳаббошимиз Имоми Аъзамнинг тақволари, ҳалолликлари, ўзганинг ҳаққидан ҳазар қилишлари ҳақида замондошлари кўплаб ривоятларни нақл этиб кетишган. Бу зот маҳсулотни харидорга алдаб сотгани учун савдогарчиликдаги ўттиз йиллик шериклари билан ажрашиб кетгандилар. Имоми Аъзам бир куни қўй ўғирланганини эшитдилар. Ва: «Қўй неча йил умр кўради?» деб сўрадилар. «Етти йил», дея жавоб қилишди. Ўша ўғирланган қўйнинг гўшти овқатимга аралашиб қолмасин, деб етти йилгача қўй гўшти тановул қилмадилар.  
Бу жуда ибратли мисол.  Бизнинг аждодларимиз ўз луқмаларига, яъни нима истеъмол қилаётганларига жуда катта эътибор берган эканлар.

Бизнинг замонамизга келиб, нафақат ўғирланган ёки ҳаром ўлган қўй гўшти,  балки чўчқадан олинадиган моддаларнинг деярли барча маҳсулот турларига қўшилиши мусулмон одамни диққат қилмай қўйди.  Бундай маҳсулот турларининг бир нечтасини санаб ўтамиз:  
Ичимликлар, дорилар, юз ва қўлга суриладиган кремлар, қандлар (айниқса шоколад), тўртлар, музқаймоқлар, сақичлар, тиш пастаси, совун, шампун, соқолга совун суркашда ишлатиладиган чўтка, нонлар, булочкалар, колбаса ва сосискалар, ҳатто кийимлар ва ҳоказо.  Бу рўйхатни анча давом эттириш мумкин.  Чўчқа ёғидан кўпинча эмульсиялар тайёрланади.  Эмульсиялар асосан маҳсулотга ранг беришда, моддани қўйиқ қилишда ва айниш жараёнини секинлаштиришда ишлатилади.  Крем, совун, тиш пастаси, ва совун каби маҳсулотларга эса асосан чўчқа ёғидан олинган глитсерин қўшилади.  Эмульсия ва глитсеринларни ўсимликлардан, қўй ва мол гўштидан ҳам олиш мумкин лекин шунда ҳам бу қўй ва моллар агар ҳалол йўл билан сўйилмас экан бу яна шубҳа пайдо қилади.  
Битта дўстим билан яқинда тортишиб қолдик.  Мен унга чўчқа терисидан тайёрланган чарм қўлқопни кўрсатиб: “Мана бундан огоҳ бўлгин”, десам, у менга ахир чўчқани ейиш мумкин эмас дейилган холос деди…  Шунда мен унга тушунтира кетдим.  Ҳазм қилаётган ҳамма нарса ҳам ошқозонга тушмайди.  Масалан, кашандаларни ўзига ром этган никотин сигарет тутуни ўпкадан қонга ўтади.  Кашандаликни енгиш учун ҳозирда махсус танага ёпиштириб олинадиган никотинга бой матоҳлар ўйлаб топилган.  Кашанда танасини қаерига ўша нарсани ёпиштириб олса, териси орқали ҳам никотин қонга ўтаверади ва натижада хумор келганда сал далда бўлади.  Соқол олиш кўпиги учун ишлатиладиган чўткалар учун баъзан чўчқанинг тукларидан фойдаланилади.  Албатта синтетик чўтка сотиб олишга ҳаракат қилинг.

Чўчқадан олинадиган моддаларнинг шу қадар кенг қўлланишига асосий сабаб, ҳозирги замонда ишлаб чиқаришнинг асосий қисми христианлар қўлида эканлигидир.  Яҳудийлар ҳам мусулмонлар каби чўчқани ҳаром деб билишади ва ҳатто чўчқа қўшимчаларидан ҳоли бўлган маҳсулотларни сертификатлаб “кошер” ёки “K”, “U” ҳарфлари билан ифодалашади.  

Мана сизга жуда қизиқ бир маълумот:  
Исроилда ҳатто баъзи зарфлар (русча-конверт) ҳам “кошер” экан.  Бу нима деган гап?  Кўпчилик бундан кулиши мумкин.  Зарфга қандай қилиб чўчқа ёғи қўшилиши мумкин ахир?  Яҳудийлар бу тарафда аҳмоқ эмас.  Жуда кўп елимларга ҳам чўчқа ёғи қўшилишини улар яхши биладилар!  Билмаган миллионлаб одамлар эса зарфни ялаб ҳўллаб юрибди…  
Хўш, кошер ҳар доим ҳам ҳалолми?  Кўпчилик мусулмонлар Кошерни бемалол истеъмол қилиб юришади, лекин шуни айтиб ўтиш керакки яҳудийларда спирт моддасининг истеъмоли кенг тарқалган ва спирт қўшилган маҳсулотларни ҳам кошер деб кетадилар.  Шундан эҳтиёт бўлиш зарур, чунки спирт ва бошқа сархуш этувчи моддалар динимизда ҳаром этилган.
Христианлар ўзларининг китобини сал яхшироқ ўқиганларида эди  Левитиус, 11; 7-8 даги чўчқанинг ҳаром этилганлиги ҳақидаги маълумотни албатта билиб амал қилган бўлардилар.  Албатта, ҳозирда Инжилни саноқсиз турлари пайдо бўлган ва бирида бор нарса, бошқасида умуман бўлмаслиги ҳам мумкин.  Хуллас, Христианлар ўзларига чўчқани ҳалол деб билиб, уни ҳар нарсага қўшиб ташлашган.  Хар куни хом ашё биржаларида тонналаб чўчқа ёғи сотилади!

Қатор Исломий интернет саҳифалардан эмульсиялар, глитсерин, желатин ва бошқа моддаларнинг ҳалол, ҳаром ёки шубҳали эканлиги ҳақида маълумотларни олиш мумкин.
Таиланд, Малайзия, Ҳиндистон, Покистон, Эрон, Индонезия ва бошқа мамлакатларда ҳам ҳалол тамғаси жуда машҳур бўлиб кетган.  Туркиянинг қатор ширкатлари маҳсулотларининг ҳалоллигини кафолатлайди.  Хусусан Туркиянинг ULKER ширкати “Mamullerimizin Hiç Birinde Domuz ve Katkı Ürünleri Yoktur” деб ёзиб қўяди. (Таржимаси: “Маҳсулотларимизнинг ҳеч бирида тўнғиз ёғи йўқдир”.).  Албатта Исломий ўлкада ишлаб чиқарилса ўз-ўзидан ҳалол бўлавермайди.  Ҳар бир маҳсулотни алоҳида ўрганиш даркор.  Бу йўлда айниқса ўлкамизнинг озиқ-овқат соҳасидаги тадқиқотчилари ва кимёгарлари жонбозлик кўрсатишлари керак.